4.1 Zorg

Het jaar 2022 stond in het teken van het behouden van de kwaliteit van de ondersteuning van inwoners die dat nodig hebben. Nu en in de toekomst. Ook hebben we ingezet op de balans tussen de inkomsten en uitgaven in het sociaal domein. Vanuit het regionale Programma Sturing en Inkoop geven we uitvoering aan de stuurelementen (waaronder nieuwe contracten met zorgaanbieders, regie via de toegang en verstevigd contract- en leveranciersmanagement). De nieuwe contracten met aanbieders van maatwerkvoorzieningen zijn op 1 januari 2022 ingegaan waardoor we de eerste ervaringen met de nieuwe contracten hebben opgedaan vanuit de praktijk. Gekoppeld aan het Actieplan Sociaal Domein hebben we de grip vergroot op de uitgaven in het Sociaal Domein. Ook hebben we extra middelen van het Rijk ontvangen voor jeugdhulp (€ 2,1 miljoen). Deze middelen hebben we ingezet op het verminderen van de tekorten, het versterken van preventieve activiteiten, het voorliggend veld en onze eigen uitvoering (extra capaciteit). De extra capaciteit was nodig omdat de wachtlijsten te hoog waren en de capaciteit niet meer toereikend was bij de toegenomen vraag.

We hebben in Horst aan de Maas krachtige gemeenschappen waarin onze inwoners zelfredzaam zijn en meebouwen aan de huidige en de toekomstige vitale kernen. We hebben verschillende initiatieven ondersteund op het gebied van ondersteuning en zorg die voor en door inwoners worden ingericht en uitgevoerd. We zien aan de ene kant dat deze initiatieven inmiddels duurzaam zijn ingericht en hun activiteiten uitbreiden en aan de andere kant dat er ook nog steeds nieuwe initiatieven in allerlei vormen bij komen. Vanwege de vergrijzing en de grote druk op de arbeidsmarkt worden de vitale kernen nog belangrijker. Daarom hebben we gewerkt aan het versterken van de sociale basis en preventie, onder meer via de lancering van IN! Horst aan de Maas (zie ook 4.5 Gezondste Regio).

In aanvulling op de kracht van het eigen netwerk en die van de vitale kernen hebben we een toegankelijk vangnet voor de inwoners die dat nodig hebben. Als inwoners hun vraag niet alleen of met inzet van het netwerk kunnen oplossen, helpen we de inwoners met de inzet van voorzieningen. Dit werd ook in 2022 gemiddeld goed gewaardeerd. Tegelijkertijd moeten we de ondersteuning op lange termijn betaalbaar houden om iedereen die dat nodig heeft te kunnen blijven helpen. Wij blijven daarom goed kijken op welke manier we dit het meest passend kunnen organiseren. Passend organiseren betekent aanvullend op dat wat inwoners en dorpen zelf georganiseerd hebben.

Als we kijken naar de ontwikkeling van het aantal inwoners met ondersteuning op het gebied van de Wmo of de Jeugdzorg en de kosten daarvan geeft 2022 ten opzichte van eerdere jaren het volgende beeld:

Wmo
Bij de Wmo zien we een afname van de uitgaven aan maatwerkvoorzieningen van bijna € 7,5 miljoen in 2021 naar € 7,0 miljoen in 2022. Dit ondanks een lichte stijging van het aantal inwoners met een Wmo-maatwerkvoorziening. Nl. van 1.687 in 2021 naar 1.709 in 2022. De stijging van het aantal inwoners met een Wmo-maatwerkvoorziening zien we al jaren en past bij de vergrijzing. Sinds 2019 zijn er 200 inwoners met een Wmo-maatwerkvoorziening bij gekomen. De stijging ging in 2022 wel minder hard dan in de jaren daarvoor. De uitgaven in 2022 zijn, ondanks de stijging van de aantallen, vergelijkbaar met die in 2019 en 2020. De gemiddelde kosten per inwoner met een maatwerkvoorziening bedragen in 2022 € 4.100 en zijn, na een stijging in 2021, afgenomen tot het niveau van 2020.

Jeugdzorg
Bij de Jeugdwet zien een grotere afname van de uitgaven aan maatwerkvoorzieningen. Namelijk van € 8,2 miljoen in 2021 naar € 6,6 miljoen in 2022. De uitgaven liggen daarmee lager dan in de periode 2018 - 2021, toen de uitgaven tussen de € 7,6 en € 8,2 miljoen lagen. Het aantal jeugdigen met een maatwerkvoorziening neemt af van 1.092 in 2021 naar 972 in 2022. De gemiddelde kosten per jeugdige met een maatwerkvoorziening bedragen in 2022 € 6.777 en liggen daarmee onder het niveau van de periode 2018 - 2021.
De daling die we zien is mede te verklaren door het gewijzigde woonplaatsbeginsel per 1 januari 2022. Door deze wijziging zijn we voor minder jeugdigen verantwoordelijk dan vóór 1 januari 2022 omdat bij verblijfszorg vanaf 2022 de gemeente waar de jeugdige vandaan komt verantwoordelijk is voor de jeugdhulp.

Bovenstaande bedragen en aantallen voor WMO en Jeugdzorg zijn afkomstig uit ons monitoringssysteem (Power BI). Dit monitorsysteem maakt gebruik van de data uit het zogenaamde berichtenverkeer. Onze financiële administratie (begroting en jaarrekening) bevat naast zorgkosten vanuit het berichtenverkeer ook posten die niet via het berichtenverkeer gaan, zoals bijvoorbeeld de verstrekking van PGB’s. Vandaar dat de bedragen afwijken van de totaaloverzichten op het beleidsveld zorg en van de financiële verschillenanalyse.

De gemiddelde kosten per inwoner die een WMO-maatwerkvoorziening ontvangt, zijn uiterlijk in 2022 per saldo op het niveau van 2017.

Inwoners waar we een keukentafelgesprek mee hebben gevoerd waarderen de dienstverlening van WIZ met minimaal een 8.

De gemiddelde kosten per inwoner die een jeugdhulp maatwerkvoorziening ontvangt, zijn in 2022 3% lager dan de 6900 in 2017.

In 2022 heeft 25% van de inwoners, waar we een keukentafelgesprek mee hebben gevoerd, ondersteuning uit het eigen netwerk en/of maken gebruik van een algemene voorziening.