We steken energie in duurzaamheid
Horst aan de Maas zet zich in voor een gezonde en duurzame leefomgeving. De energietransitie speelde in 2022 een grote rol. De volgende zaken hebben we in 2022 opgepakt:
- De aanpak van energiearmoede. Door inwoners te adviseren over energiebesparing proberen we de energielasten van inwoners structureel te verlagen. Onze besparingsaanpak hebben we in 2022 vastgelegd in het plan ‘Warm blijven wonen voor iedereen 2022-2026’. Eind 2022 is de werving van energiecoaches en -klussers gestart. Zij gaan adviseren en ook praktisch helpen met kleine besparingsmaatregelen.
- Het vaststellen van een Warmtevisie. Daarin staat dat ‘all electric’ voor bijna alle woningen het beste alternatief is voor aardgas. In 2022 heeft de gemeente samen met het Duurzaam Bouwloket twee collectieve inkoopacties voor isolerende maatregelen georganiseerd.
- Eind 2022 is gestart met het opstellen van een gemeentelijk Programma Energiebesparing dat zich richt op de gebouwde omgeving (woningen, bedrijven en gemeentelijk- en maatschappelijk vastgoed). Dit programma is breder dan de warmtevisie en de energiearmoede aanpak. Het programma wordt in 2023 aan de raad voorgelegd.
- In 2022 zijn twee gebiedsverkenningen voor grootschalige energie-opwek gestart: in de Gedeelde Peel en in het gebied A73-Maaslijn.
- Het organiseren van de tweede Greune Mert: een goed bezochte duurzaamheidsmarkt waar allerlei lokale partijen -inclusief de gemeente- aanwezig waren met stands over onder andere energiebesparing; de opwek van duurzame energie; duurzaam vervoer; biodiversiteit en natuur; klimaatadaptatie en water; hergebruik, recycling en afval en duurzaam reizen en consumeren.
- We zijn afkoppelkampioen van Limburg geworden.
- Er zijn diverse projecten opgestart waar bij we de herinrichting van de groen ruimte gecombineerd hebben met afkoppelen en het vast houden van water. Bijvoorbeeld: Rembrandstraat Horst, Hofjes Norbertuswijk Horst, van de Horstplein Horst.
- In het kader van de Maasgaard projecten hebben we de natuur, water en landschap verbeterd. Bijvoorbeeld Castenrayse vennen en Peelloop.
Aandacht voor afval
Onze inwoners betalen een afvalstoffenheffing waardoor de gemeente ervoor kan zorgen dat het afval wordt opgehaald. Horst aan de Maas heeft een heel modern en klantvriendelijk afvalsysteem.
In 2022 hebben we ingezet op het verder verduurzamen van de afvalverwerking. Zo is medio 2022 een nieuw contract afgesloten voor de inzameling en verwerking van het grof restafval en bouw-en sloopafval. 77% van dit opgehaalde materiaal kon hierdoor weer als grondstof ingezet worden. Hierdoor is er gemiddeld per inwoner slechts 1,8 kilo grof afval naar de verbrandingsoven gegaan, waar er overigens ook weer energie uit gemaakt is. Door de lockdowns zagen we in het eerste coronajaar (2020) een sterke toename in de hoeveelheid afval (met name restafval en PMD) dat inwoners aanboden. In 2021 zagen we gelukkig al een daling hierin. In 2022 heeft deze daling doorgezet en was de aangeboden hoeveelheid restafval via de tariefzak zelfs 3% lager dan voor corona (2019). Dit komt neer op een gemiddeld aanbod van 22 kilo per inwoner per jaar.
Omdat in 2022 het totale aanbod van afval/ grondstoffen met ongeveer 16% is gedaald (o.a. minder tuinafval en minder oud papier), blijft ons gemiddeld scheidingspercentage 96%, waarmee onze doelstelling weer is behaald. Horst aan de Maas hoort daardoor nog steeds tot de kampioen(en) van Nederland op het gebied van afval scheiden. Door het lagere aanbod van afval zijn ook aanzienlijk minder kosten gemaakt. Dit en enkele andere financiële meevallers heeft er voor gezorgd dat we een bedrag van ongeveer € 1,1 miljoen over hielden ten gunste van de voorziening afval. Hiermee kunnen kostentoenamen in de komende jaren weer deels verzacht worden.
We bereiden ons voor op klimaatverandering
Ons klimaat verandert. Periodes van veel regen worden afgewisseld met hitte en droogte. We richten onze gemeente zó in, dat we wateroverlast en droogte zoveel mogelijk voorkomen.
In november 2021 is een nieuw Gemeentelijk Rioleringsplan en een Uitvoeringsagenda Klimaatadaptatie vastgesteld. Daarmee is het financiële kader voor de komende jaren vastgesteld.
In 2022 zijn we met een onderzoek voor de rioolheffing gestart. Hoe kunnen lasten eerlijker verdeeld worden volgens het principe “De vervuiler betaalt”. De raad heeft eind 2022 ingestemd met verder onderzoek op basis van waterverbruik.
In 2022 zijn we goed op koers met het afkoppelen van hemelwater van het riool. Er is in 2022 ongeveer 3 hectare aan particuliere en openbare verharding van het riool afgekoppeld. In totaal is daarmee in de periode 2017 tot en met 2022 ruim 17 hectare afgekoppeld. Parallel hieraan zijn de voorbereidingen gestart om riooloverstorten, de afvoerplaatsen van tijdelijke pieken in overtollig rioolwater, aan te pakken. Hiervoor worden groene bergingen achter overstorten aangelegd zodat er geen verontreiniging van het oppervlaktewater kan plaatsvinden.
In 2021 is een onderzoek opgeleverd waarmee we duidelijk in beeld hebben waar in onze kernen wateroverlast kan voorkomen. Er zijn 7 urgente knelpunten in beeld gebracht die we binnen 5 jaar willen aanpakken. Medio 2022 zijn de voorbereidende onderzoeken hiervoor opgestart.
Via het project Integraal Riviermanagement (IRM) werken we verder aan het verbeteren van hoogwaterveiligheid. Eind 2022 heeft de minister de startbeslissing genomen om het project Vierwaarden de komende drie jaar verder uit te werken om uiteindelijk te komen tot een voorkeursscenario. Voor Horst aan de Maas gaat het hierbij vooral om rivierkundige maatregelen zoals dijkverlegging en rivierverruiming bij de weerden van Grubbenvorst en Lottum.